Risicomanagement op de grens van drie werelden

Stedelijk management in het perspectief van ‘risico’

In dit artikel wil ik me richten op de specifieke kenmerken van de rol en positie van CEO’s en gemeentesecretarissen in relatie tot de drie werelden van politiek, maatschappij en management. Er moet specifiek aandacht worden besteed aan de rol van risicomanagement bij het ondersteunen van de CEO en het proces om kwesties te bespreken, om te benadrukken dat risicomanagement op de strategische agenda hoort en een holistische benadering vereist.

Jack Kruf

De “beste” baan

Sommigen zouden kunnen zeggen dat het de meest aantrekkelijke en fascinerende baan is die er is: de functie van CEO in lokaal openbaar bestuur (of city manager of secretaris). Waarom? Omdat het in het hart van de dynamische samenleving is, dicht bij de politiek en de overheid, in het centrum van de wereld van “macht en invloed” en aan de top van de managementpiramide. Deze persoon bevindt zich op het kruispunt van noodzakelijke vaardigheden, ambities, rechten, belangen en belangen. Hij of zij staat, via de samenleving, dicht bij rampen, successen, armoede en milieu-uitdagingen, en, via de politiek, bij gekozen functionarissen zoals de burgemeester en de lokale wethouder, maar altijd in nauw contact met functionarissen in de hogere overheid en heel dicht bij de professionals in de organisatie. Het leiderschap van de lokale overheid is een spannende baan.

Lees verder “Risicomanagement op de grens van drie werelden”

Duurzame ontwikkeling en circulaire economie

Lezing door Frank Dietz  | oktober 2018

(met inleiding door Koos van Houdt en Jack Kruf)

Ede, 12 oktober 2018. In de raadszaal van de gemeente Ede verzorgde Dr. Frank J. Dietz (econoom en verbonden aan het Planbureau voor de Leefomgeving, PBL) de 1e Professor Roelof A.A. Oldeman Lezing*: “Duurzame ontwikkeling en circulaire economie: een pleidooi voor systeemdenken in het openbaar bestuur.”

V.l.n.r. Jack Kruf, Professor Roelof Oldeman, Frank Dietz en Martin Kuipers

Doel van de lezing is om het denken over en het toepassen van een integrale (systeem)benadering in de publieke besturing te bevorderen. Een terugblik op een bijzondere lezing. Met dank aan de gemeente Ede voor de gastvrijheid en de goede zorgen. Dank aan PRIMO Nederland voor de algehele begeleiding en het partnerschap.

Het huidige landschap van denken over en het feitelijk bereiken van afstemming laat op tal van maatschappelijke en economische vraagstukken een gefragmenteerd en gesegmenteerd beeld zien. Het systeemdenken, waarin alles met alles samenhangt, bleek voor de econoom Dietz vooral aan te haken bij een antropocentrische benadering, waarin binnen het geheel van het ecosysteem van de samenleving, vooral de mens zelve aan zet is. In een vertaling naar het publieke netwerk betekent dit een handelingsperspectief voor bestuurders, secretarissen, (algemeen) directeuren, strategen, controllers, uitvoerders.

Lees verder “Duurzame ontwikkeling en circulaire economie”

Risicomanagement is een vorm van topsport

Over het vak dat leidt tot succes: een interview met Jack Kruf

Vincent Jeitler |  juli 2018

Volgens Kruf krijgt risicomanagement niet de bestuurlijke aandacht die het verdient. “Bestuurders zien het vaak als iets negatiefs. Mensen denken graag optimistisch, praten over kwetsbaarheden past daar niet in.”

Kruf wil een lans breken. “Risicomanagement leidt juist tot succes, het helpt bijvoorbeeld om collegedoelen te realiseren. Ik vergelijk risicomanagement vaak met topsport. Kijk naar een Tom Dumoulin of Max Verstappen. Samen met hun team kijken ze wat nodig is om de race te winnen en hoe ze eventuele kwetsbaarheden kunnen ondervangen. Ze laten niets aan het toeval over. Hun drive is om continu te verbeteren in processen, voeding, materialen enzovoorts. Ze willen immers zo goed mogelijk kunnen presteren.”

Ook Tom en Max doen aan risicomanagement

Risicomanagement staat voor Kruf gelijk aan secuur, respectvol én vooral zorgvuldig besturen. “Het is eigenlijk een vorm van topsport. Ieder college wil toch dat zijn programma optimaal en daadwerkelijk wordt uitgevoerd? Risicomanagement voorkomt missers en tegenvallers én helpt bestuurders realiseren wat ze aan hun inwoners hebben beloofd.”

Van weerstandsparagraaf naar paragraaf besturing 

Als gemeentesecretaris heeft hij de invoering van de weerstandsparagraaf van dichtbij meegemaakt. “Het was een eerste stap in het integraal denken over risicomanagement binnen regionale en lokale overheden. De weerstandsparagraaf heeft echter vooral een financieel en verdedigend karakter. De berekening van het weerstandsvermogen is erg academisch en wordt door veel raadsleden, bestuurders en ambtenaren nauwelijks begrepen. Het leidt tot vaak vreemde discussies bij de begrotingsbehandeling”, legt Kruf uit. Lees verder “Risicomanagement is een vorm van topsport”

2025 Edelman Trust Barometer

Global Report: Trust and the Crisis of Grievance

The 25th-anniversary edition of the Edelman Trust Barometer has revealed a profound shift to acceptance of aggressive action, with political polarization and deepening fears giving rise to a widespread sense of grievance.

The majority hold grievances against the government, businesses, and the rich. Sixty-one per cent globally have a moderate or high sense of grievance, defined by a belief that government and businesses make their lives harder and serve narrow interests. Wealthy people benefit unfairly from the system.

Read report.

Dealing with Risk

Why the Public and the Experts Disagree on Environmental Issues

Howard Margolis | 1996

Decennialang zijn beleidsmakers en analisten gefrustreerd geweest door de hardnekkige en vaak dramatische onenigheid tussen deskundigen en het publiek over aanvaardbare niveaus van milieurisico’s. De meeste deskundigen zien bijvoorbeeld geen ernstig probleem in het omgaan met kernafval, gezien de voorzorgsmaatregelen en veiligheidsniveaus die nu van kracht zijn.

De meeste deskundigen zien bijvoorbeeld geen ernstig probleem in het omgaan met nucleair afval, gezien de voorzorgsmaatregelen en veiligheidsniveaus die nu van kracht zijn. De publieke opinie verwerpt dit standpunt echter heftig en verwerpt zowel de analyse van de experts als het bewijsmateriaal.

In Dealing with Risk gaat Howard Margolis verder dan de gebruikelijke rivaliserende rationaliteiten verklaring die risicoanalisten geven voor de kloof tussen de mening van experts en die van leken. Hij onthult de intuïtieconflicten die ten grondslag liggen aan deze zorgen en stelt een nieuwe benadering voor van de psychologie van overtuigen en geloven. Hij onderzoekt de rol van intuïtie, mentale gewoonten en cognitieve kaders in de constructie van de publieke opinie en overbrugt zo de impasse in het publieke beleid die controversiële milieukwesties heeft geplaagd. Lees verder “Dealing with Risk”

Weg met de veiligheidsutopie

De mens verdraagt geen risico’s meer

Cees A. Visser | 25 september 2010

We lopen in ons dagelijks leven in Nederland veel minder risico’s dan pakweg tweehonderd jaar geleden. De kans dat een Nederlander sterft aan polio, de pokken, scheurbuik, tbc of cholera is inmiddels miniem. Ongelukken op de werkplek komen veel minder voor. De vis wordt nog steeds duur betaald, maar inmiddels meer door het ecologisch evenwicht dan door de visser, wiens schip immers niet meer zinkt. We worden tegenwoordig geen vijftig meer maar tachtig.

De illusie van borging. Foto @ Michelle Kruf

Toch is er geen jaarlijkse ‘Feestdag van het Verminderde Risico’. Integendeel, naarmate de levensverwachting toeneemt, kunnen we slechter omgaan met oude risico’s en met nieuwe gevaren. Dat toenemende psychologische ongemak vertaalt zich in allerlei ‘eisen’ wanneer zich een tegenslag voordoet: ‘Vind de schuldige!’, ‘Laat de overheid beter optreden!’ en ‘Dit mag nooit meer gebeuren!’. Lees verder “Weg met de veiligheidsutopie”

Openbaar bestuur en de overtuiging van een gedeputeerde

Hans Redert en Jack Kruf | 2015

Het interview met gedeputeerde Yves de Boer van de provincie Noord-Brabant biedt een open inkijk in de relevante trends en ontwikkelingen met betrekking tot het besturen van het publieke (provinciale) domein. Veel van de inzichten van deze gedeputeerde zijn anno 2025 nog steeds actueel. Het interview bevat lessen hoe te komen tot versterking van de kunde van het besturen.

Yves de Boer

Het gesprek met hem toont een bestuurder die by heart zicht verbindt met alle stakeholders in vaak complexe vraagstukken. Het is deze overtuiging inzake het willen verbinden, die in zijn binnenste is gegroeid – met de vele jaren van ervaring en wijsheid. De aandrijfsasjes om mensen bij elkaar te brengen zijn verankerd geraakt in zijn directe denken en handelen in het publieke domein van besturing. Een open gesprek met een echte verbinder en een scherp analyticus. Lees verder “Openbaar bestuur en de overtuiging van een gedeputeerde”