Categorie: Essay

Geplaatst op

Raadsgerichte planning en control 2.0

Kan de raad adequate besluiten nemen?

Rein-Aart van Vugt en Timon van Zessen | maart 2018

Op 21 maart 2018 zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Voor raadsleden zijn planning-en-controlinstrumenten van belang om hun kaderstellende en controlerende rol in te vullen. De Raad heeft immers het budgetrecht. Centrale vraag: zijn de planning-en-controldocumenten voldoende op de Raad gericht om adequate besluiten te nemen?

Planning-en-control is een samenhangend mechanisme

Dit is een actueel thema omdat na de verkiezingen de nieuwe raden en colleges geïnstalleerd zullen worden. Een natuurlijk moment om planning-en-control (P&C)-documenten en raadsbeleidskaders verder, nog meer op de raad gericht, te ontwikkelen.

Hoewel er vorderingen door gemeenten zijn gemaakt ten aanzien van de toegankelijkheid en leesbaarheid van de begroting, de jaarstukken, monitors en onderzoeksrapporten, is er nog veel winst te boeken. Veel P&C-documenten moeten verder doorontwikkeld worden tot politiek-bestuurlijke documenten opdat een raadslid haar rollen kan vervullen. Bij de begroting gaat het tenslotte om keuzes maken en het verdelen van geld. Bij de jaarstukken staat de verantwoording van deze keuzes en de besteding van het geld centraal.

Lees verder “Raadsgerichte planning en control 2.0”
Geplaatst op

Risicogerichte aanpak VTH

Omgang met bedrijven in een nieuw jasje

Ad Houtman | oktober 2015

De gemeenten hebben te maken met druk op hun financiële middelen, waardoor ze nog beter moeten nadenken over de uitgaven. Die situatie is versterkt door de decentralisatie van de AWBZ, gezondheidszorg, jeugdzorg et cetera. Daardoor worden de gemeenten verantwoordelijk gemaakt voor de uitvoering van een aantal taken voor de burgers, terwijl de rijksoverheid, onder de opvatting dat de lokale overheid beter de situatie in kan schatten en daardoor ook beter kan bepalen wat nodig is, ook een flinke financiële bezuiniging heeft doorgevoerd.

Opnieuw navigeren met Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH). Foto © Jelmer Pietersma.

Voor haar burgers betekent dit dat de gebruikelijke ondersteuning nu nog maar ten dele kan worden aangeboden; hetgeen ontevredenheid bij de inwoners van die gemeenten voorspelbaar maakt. Onder deze omstandigheden, waarbij gemeenten na moeten denken of ze de door de rijksoverheid beschikbaar gestelde middelen aanvullen uit eigen middelen staan ook de middelen voor de taken met betrekking tot de omgeving onder druk.

Lees verder “Risicogerichte aanpak VTH”
Geplaatst op

Gezocht: capabele wethouder van financiën

Ronald Vuijk* | juni 2016

Een gemeentebestuur heeft een goede wethouder van financiën nodig. Er wordt steeds meer gevraagd van de wethouder van financiën. Politieke partijen dragen de verantwoordelijkheid om deugdelijke kandidaten voor het wethouderschap voor te dragen. De gemeenteraad kan dan op grond van vakbekwaamheid en rolopvatting de portefeuille gemeentefinanciën aan de juiste kandidaat toedelen.

In 2018 zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen en daarna worden wethouders benoemd. Een aantal praktische raadgevingen voor politieke partijen en raadsleden om een goede wethouder van financiën te vinden.

Hoe vind je een goede wethouder van financiën?

Een goede wethouder van financiën maakt de benoemingstermijn af en verbetert de financiële positie van de gemeente. Maar gemeenten worden geconfronteerd met moeilijke omstandigheden. Door de economische crisis zijn veel grondexploitaties verliesgevend.

De omvangrijke decentralisaties in het sociaal domein veroorzaken nieuwe risico’s. De herverdeling in het Gemeentefonds leidt voor sommige gemeenten tot een daling van inkomsten. Door herindelingen worden gemeenten steeds groter. De doorzettende politieke fragmentatie maakt het steeds moeilijker om een dwingend begrotingsbeleid te voeren, consequent gericht op verbetering van de financiële positie.

Lees verder “Gezocht: capabele wethouder van financiën”
Geplaatst op

Risk governance

Over omgaan met onzekerheid en mogelijke toekomsten

Marjolein van Asselt | oktober 2007

Deze inaugurele rede is uitgesproken ter gelegenheid van de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar Risk Governance aan de Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen van de Universiteit Maastricht op vrijdag 26 oktober 2007 door dr.ir. Marjolein B.A. van Asselt.

Marjolein van Asselt

Van Asselt (2007a, p. 6, paragraaf 2. Governance) spreekt zich uit: “Risk Governance is ook mijn leeropdracht en dus de naam van mijn leerstoel. Afgezien van het feit dat het gebruik van Engelstalige woorden in het Nederlands typerend is voor mijn generatie en het ook erg aansluit bij de internationaliseringsambities van de Nederlandse universiteiten om een onderzoeksveld in het Engels aan te duiden, zat ik ook met een vertaalprobleem.

Risk is natuurlijk gemakkelijk: dat is in goed Nederlands risico. De problemen betreffen het begrip governance. Volgens Van Dale is het een verouderd begrip en de vertaalsuggesties (bestuur, beheer, beheersing, bewind, heerschappij, macht, invloed) doen op geen enkele manier recht aan de vraagstukken en de beleidswetenschappelijke thema’s waar wetenschappers zich onder de noemer ‘governance’ mee bezighouden.

De term ‘risico’ wordt juist gebruikt om te signaleren dat er een kans is dat zich iets negatiefs zal voordoen.

– Van Asselt (2007a, p. 18)

De etymologie (ontleend aan Halachmi, 2005; Kjaer, 2004 en wikipedia), een dure term voor ‘woordgeschiedenis’, gaat terug tot de tijd van de Oude Grieken. De beroemde filosoof Plato gebruikte het begrip ‘kuberman’ voor leider, dat in het Latijn geassimileerd werd als ‘gubernanre’, gebruikt als verwijzing naar de leidende klasse. De term evalueerde vervolgens langs verschillende lijnen en is naast het Engels, o.a. terug te vinden in het Frans, Spaans en Portugees. Het kreeg verschillende betekenissen, uiteenlopend van de manier of stijl van openbaar bestuur tot een aanduiding voor de ambtenarij. Dus er is niet alleen een vertaalprobleem, maar er zijn ook verschillende betekenissen.

Lees verder “Risk governance”
Geplaatst op

Bali en de opwarming van de aarde

Eric Frank* | januari 2007

Bij deze titel denk je aan warmte. Lekker warm Bali, maar wat heeft dat te maken met de opwarming van de aarde? Ligt het probleem niet elders? Eigenlijk heeft het niet direct met elkaar te maken. Maar wel voor mij. Bali was de vakantiebestemming afgelopen december van mijn echtgenote en mij. Even onszelf in deze grijze en koudere periode opwarmen in tropisch Bali. Tegelijkertijd wilde ik meer te weten komen over de opwarming van de aarde.

Eric Frank

Het enige boek dat ik voor deze vakantie dan ook had meegenomen was ‘An Inconvenient Truth’, geschreven door Al Gore (2006). En, hulde aan Cathay Pacific, want ook zijn film was onderdeel van het inflight entertainment programma aan boord van het vliegtuig van Amsterdam via Hongkong naar Denpasar. Eerst de film gezien en vervolgens tijdens de vakantie het boek nog eens gelezen. En vooral ook de vele schokkende foto’s en grafieken bekeken.

Het gaat op onze aardbol echt niet goed. Dat is normaliter relatief, maar in het geval van het broeikaseffect en de CO2-uitstoot zitten wij in alarmfase ROOD. Al Gore heeft een zeer helder verhaal geschreven. Gestaafd met tal van wetenschappelijke bevindingen en zeer onderbouwde grafieken en foto’s die er niet om liegen. Maar daarover later meer.

Lees verder “Bali en de opwarming van de aarde”
Geplaatst op

Effectief management van publieke inkoop

Een aspect van publiek risicomanagement

Lynn Drennan | 2008

Ongeacht de omvang van de publieke organisatie – of het nu gaat om een grote metropool, een kleine gemeenschap of de verlener van een publieke dienst – om risico’s effectief te beheren, moet er aandacht worden besteed aan zowel lokale als mondiale bedreigingen.

Op dit moment wordt de samenleving blootgesteld aan bedreigingen op internationale schaal door de mogelijkheid van grieppandemieën, klimaatverandering, terroristische aanslagen, de ineenstorting van banken en de verwerkende industrie en vele andere demografische veranderingen. 

Lynn Drennan

Het is duidelijk dat maar weinig delen van de wereld kunnen voorkomen dat ze de gevolgen van dergelijke gebeurtenissen in hun eigen achtertuin ondervinden. Het pleidooi van milieuactivisten om ‘denk mondiaal, handel lokaal’ is er een waar lokale overheden, nationale regeringsdepartementen en andere openbare dienstverlenende instanties zich nu actief mee bezighouden.

Lees verder “Effectief management van publieke inkoop”
Geplaatst op

Risicomanagement op de grens van drie werelden

Stedelijk management in het perspectief van ‘risico’

Jack Kruf | mei 2007

In dit artikel wil ik me richten op de specifieke kenmerken van de rol en positie van CEO’s en gemeentesecretarissen in relatie tot de drie werelden van politiek, maatschappij en management. Er moet specifiek aandacht worden besteed aan de rol van risicomanagement bij het ondersteunen van de CEO en het proces om kwesties te bespreken, om te benadrukken dat risicomanagement op de strategische agenda hoort en een holistische benadering vereist.

Jack Kruf

De “beste” baan

Sommigen zouden kunnen zeggen dat het de meest aantrekkelijke en fascinerende baan is die er is: de functie van CEO in lokaal openbaar bestuur (of city manager of secretaris). Waarom? Omdat het in het hart van de dynamische samenleving is, dicht bij de politiek en de overheid, in het centrum van de wereld van “macht en invloed” en aan de top van de managementpiramide. Deze persoon bevindt zich op het kruispunt van noodzakelijke vaardigheden, ambities, rechten, belangen en belangen. Hij of zij staat, via de samenleving, dicht bij rampen, successen, armoede en milieu-uitdagingen, en, via de politiek, bij gekozen functionarissen zoals de burgemeester en de lokale wethouder, maar altijd in nauw contact met functionarissen in de hogere overheid en heel dicht bij de professionals in de organisatie. Het leiderschap van de lokale overheid is een spannende baan.

Lees verder “Risicomanagement op de grens van drie werelden”