Nederland vraagt om daadkracht en realistische oplossingen

Acht maatschappelijke opgaven in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen 2025

Sociaal Cultureel Planbureau | juli 2025

[Citaat] “In deze notitie voor de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025, gaat het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) vanuit sociaal-maatschappelijke kennis en expertise in op acht urgente maatschappelijke opgaven1 die vragen om politiek handelen. Het SCP roept politieke partijen op om deze opgaven te adresseren in hun verkiezingsprogramma’s, tijdens de komende verkiezingen en de regeerperiode die daarop volgt. Om vanuit een heldere visie keuzes te maken en deze duidelijk aan burgers te communiceren.

In vergelijking met veel andere landen is de kwaliteit van leven van veel Nederlanders hoog (Vermeij et al. 2024). Tegelijkertijd staat de samenleving voor grote uitdagingen, onder andere vanwege vergrijzing, arbeidsmarktkrapte, klimaatverandering, de energietransitie, migratie en kunstmatige intelligentie. Nederlanders zijn negatief gestemd over de politiek en de richting die het met de samenleving op gaat.

Mensen maken zich zorgen over uiteenlopende thema’s als samenleven, immigratie, betaalbare en beschikbare woonruimte, stijgende prijzen en de werking van de politiek zelf (Miltenburg et al. 2025). Vanwege geopolitieke spanningen wordt er extra geïnvesteerd in veiligheid en defensie, wat de begrotingsruimte voor de aanpak van andere maatschappelijke vraagstukken verder beperkt.

Lees verder “Nederland vraagt om daadkracht en realistische oplossingen”

Wat hebben wij geleerd van het verleden?

Is ons bestuurlijk risicomanagement voor de toekomst afdoende?

Harrie Scholtens | januari 2019

Redactie: “Harrie Scholtens levert een overdenking in de vorm van een compact essay, dat mede is gebaseerd op en geïnspireerd door het recente boek Tegen de Terreur van Beatrice de Graaf (2018) en deel I, Voorspel van het standaardwerk Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog van Loe de Jong (1969), alsmede het artikel We leven in een wereld die vergelijkbaar is met die van 1914 van Sophie De Schaepdrijver (2018).

Een overdenking aan het begin van 2019 door de winnaar van de PRIMO Risk Management Award 2018 en directeur van de European Public Sector Award 2017. Harrie adresseert de diepere lagen van gevoelens en gedachten van velen en legt de verbinding met publiek risicomanagement. Ook het Global Risks Report van het World Economic Forum maakt gewag van grote sociale spanningen, die leiden tot publieke risico’s.”

Mr. H. Scholtens.

“Wij leven in een tijd waarin wij op allerlei wijze kennis kunnen nemen van meningen en uitspraken van sommige “grote” leiders van dit moment. Zij lijken elkaar overigens over en weer te willen overtreffen in de scherpte van hun bewoordingen met betrekking tot de huidige situatie in de wereld. Zij verkondigen “duidelijke” taal over allerlei triviale onderwerpen die spelen in de hedendaagse maatschappij. Daar is op zich natuurlijk niets mis mee, maar één en ander heeft ook een schaduwkant. Lees verder “Wat hebben wij geleerd van het verleden?”

De Heerser / Il Principe

Nicollò Machiavelli | 1513

Niccolò Machiavelli is een van de weinige politiek denkers uit het verleden die tegenwoordig nog bekendheid en een breed lezerspubliek geniet. Hoewel ons vijf eeuwen van hem scheiden, klinkt zijn naam nog steeds door in de populaire cultuur en academische wereld.

Aan de hand van de vraag hoe een leider moet handelen om zijn sterke positie te waarborgen, levert deze Florentijnse staatsman uit de renaissance pregnante observaties over de drijfveren van het menselijk handelen die ook heden ten dage niet aan betekenis hebben ingeboet en die verrassend actueel zullen zijn voor de moderne lezer.

Lees verder “De Heerser / Il Principe”

Duidelijk

Tom-Jan Meeus | Maart 2024, Uitgeverij Pluim

Vanaf de eeuwwisseling veranderen politici onder invloed van Pim Fortuyn hun taal. Geen mistige formuleringen meer, geen jargon: duidelijkheid. Geert Wilders blinkt erin uit. 

De gevolgen voor de democratie zijn groot. Het bestel vereist matiging terwijl duidelijkheid juist radicalisering stimuleert.

Lees verder “Duidelijk”

Zie mij, hoor mij!

Lessen uit de evolutiepsychologie die iedere politicus of bestuurder zou moeten kennen

Leon Schaepkens, Stan van de Laar & Harrie Timmermans, | juli 2023, S2 Uitgevers

Veel boeren zien hun toekomst verdwijnen door de stikstofaanpak van de regering. Heel Nederland heeft decennialang geprofiteerd van het aardgas uit Groningen. Nu de huizen verzakken, geeft de overheid niet thuis. De toeslagenaffaire laat een onbetrouwbare overheid zien. Steeds meer burgers voelen zich niet meer gehoord, gezien of zelfs ongelijk behandeld door de overheid. Wat doet de overheid toch verkeerd?

De mens heeft miljoenen jaren op de Afrikaanse Savanne in kleine groepen geleefd. De machtsafstand binnen de groep bleef gering omdat intensief samenwerken nodig was. Nog steeds hechten we daarom sterk aan veiligheid, verbondenheid, waardering, autonomie, spontaniteit en  duidelijke grenzen.

Lees verder “Zie mij, hoor mij!”

Pleidooi voor betere besturing

Sharon Dijksma en Leonard Geluk | februari 2024

Een opiniestuk aan de formateur van de hand van de voorzitter én van de algemeen directeur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Het stuk is compact maar levert veel informatie vanuit de gemeentelijke praktijk voor een beter te besturen Nederland. Het bevat een iconisch tijdsbeeld hoe het er nu aan toegaat en een wensbeeld hoe het straks eraan toe zou moeten gaan met onze besturing. Het is een oproep voor verandering.

A plea for better governance. An opinion piece related to the formation of a new government by the chairman and managing director of the Association of Netherlands Municipalities. The piece is compact but provides much information from municipal practice for a better governable country of The Netherlands. It contains an iconic image of the current situation and a desirable image of the future of our government. It is a call for change. Lees verder “Pleidooi voor betere besturing”

Blind voor mens en recht

Tweede Kamer der Staten-Generaal, Parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening | februari 2024

In een verhard politiek en maatschappelijk klimaat zijn de drie staatsmachten in Nederland blind geweest voor mens en recht, waardoor levens van mensen zijn vermorzeld. Het is pijnlijk dat juist het systeem van sociale zekerheid en toeslagen dat bedoeld is om mensen te ondersteunen, diezelfde mensen in de vernieling heeft geholpen.

In a hardened political and social climate, the three state powers in The Netherlands have been blind to people and justice, crushing people’s lives. It is painful that the very system of social security and allowances meant to support people has destroyed those very people. Lees verder “Blind voor mens en recht”