Loslaten en Vertrouwen

Een statement over nieuwe passie

Wouter Slob | 2015

Nederland moet meer loslaten en vertrouwen. We lopen als land al enkele jaren achter op de voorlopers in de wereld zoals China, Brazilië en India. Als we nu niet radicaal iets in onze houding veranderen, missen we de boot. In Afrika staat ook een hele generatie klaar om gewoon enkele ontwikkelingsstappen over te slaan.

Ik werk nu ruim 10 jaar bij de lokale overheid. Ik ben daar gaan werken nadat ik sinds mijn studietijd eerst in het bedrijfsleven heb gewerkt. Ik heb gewerkt voor de olie- en gasindustrie, (internationale) overheden, scheepvaart en uiteenlopende kleine en grote bedrijven. Zeven jaar vervul ik de rol van gemeentesecretaris/algemeen directeur, op dit moment voor de Gemeente Medemblik.

In mijn werk heb ik me veel bezig gehouden met diverse soorten standaarden, normen, richtlijnen (zoals van ISO, BS, IMO, RWS, EU). Ik heb die ook beoordeeld (auditor), opgesteld (kwaliteitssystemen, rampenplannen) en geïmplementeerd (trainingen, oefeningen, cursussen). Dus ook veel met mensen mogen werken en dat vond ik het leukste. Vanuit dit perspectief en door veel te lezen, te ontmoeten en te luisteren, schrijf ik dit korte statement.

Verandering

We leven in een verandering van tijdperk. De komende 20 jaar gaat er waarschijnlijk heel veel veranderen. Exponentieel veel. De innovaties buitelen over elkaar heen. Vaak nog buiten ons gezichtsveld zijn start-ups en bedrijven in China en Amerika bezig om de digitale wereld een stuk dichterbij te brengen. Zowel producten als algoritmen leiden er toe dat de wereld radicaal anders wordt. De jongeren hebben een totaal ander waardesysteem.

Eigendom is niet meer van belang, het gaat om toegang. Op het moment dat je van de universiteit komt, is de meeste kennis al weer achterhaald doordat de technologische ontwikkelingen zo snel gaan. Naar verwachting en uit onderzoek van Deloitte blijkt dat de helft van de huidige banen verdwijnt. Niet alleen administratief maar ook banen in bijvoorbeeld de accountancy en de advocatuur.

Denkvermogen en passie

De belangrijkste vaardigheid voor nieuwe medewerkers is het kritisch denkvermogen. Medewerkers worden naast een studie geselecteerd op passie, doel en potentie van de kandidaat. Compassie en empathie worden veel belangrijker. We moeten leren ontleren en heel nieuwsgierig zijn.

Anders denken over risico’s

Risicobeheersing door het delen van verantwoordelijkheden aan teams en het zetten van kleine stapjes zodat in de teams direct bijsturing kan plaatsvinden. Je moet als organisatie zorgen dat er ruimte komt aan de randen van het bedrijf of de gemeente door innovaties te creëren waar openheid, eerlijkheid en kwetsbaarheid de basis zijn en waar op een lean startup wijze (denken-doen in plaats van business cases) wordt gewerkt.

Benut de kracht

Als we in dit land van overvloed, niet snel genoeg waarden en vertrouwen een centrale plaats geven en dus minder werken met cijfers en controle, dan zijn we een toekomstig ontwikkelingsland. Dus mijn advies is om goed te kijken en analyseren wat er in de wereld gebeurt. Er zijn verschillende gepassioneerde vertellers in Nederland die ons wakker kunnen schudden met onderbouwde informatie. Gebruik hun analyses voor een eigen vertaling en experimenteer.

Er zit veel kracht in de mensen van je eigen organisatie. Benut die en ga meteen aan de slag. Er zijn in Nederland al mooie en goede voorbeelden van collega’s die je voor gingen. We moeten die kennis en ervaring gebruiken en bundelen. Dat doen de voorlopers in de wereld ook en het is dom als we het zelf gaan uitvinden. Daar is geen tijd voor.

Wij moeten meer loslaten en uitgaan van vertrouwen. In cijfers en controles zijn we al goed, daar moeten we wat van afleren. Het gaat om een nieuwe balans en die is spannend, nieuw en leuk.

Bibliografie

Slob, W. (2015). Loslaten en vertrouwen: Een statement over nieuwe passie. In J.P. Kruf, & E.J. Frank. Publiek Risico: Essays, Stichting Civitas Naturalis, 2020, pp. 651–654.