Acht maatschappelijke opgaven in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen 2025
Sociaal Cultureel Planbureau | juli 2025
[Citaat] “In deze notitie voor de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025, gaat het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) vanuit sociaal-maatschappelijke kennis en expertise in op acht urgente maatschappelijke opgaven1 die vragen om politiek handelen. Het SCP roept politieke partijen op om deze opgaven te adresseren in hun verkiezingsprogramma’s, tijdens de komende verkiezingen en de regeerperiode die daarop volgt. Om vanuit een heldere visie keuzes te maken en deze duidelijk aan burgers te communiceren.
In vergelijking met veel andere landen is de kwaliteit van leven van veel Nederlanders hoog (Vermeij et al. 2024). Tegelijkertijd staat de samenleving voor grote uitdagingen, onder andere vanwege vergrijzing, arbeidsmarktkrapte, klimaatverandering, de energietransitie, migratie en kunstmatige intelligentie. Nederlanders zijn negatief gestemd over de politiek en de richting die het met de samenleving op gaat.
Mensen maken zich zorgen over uiteenlopende thema’s als samenleven, immigratie, betaalbare en beschikbare woonruimte, stijgende prijzen en de werking van de politiek zelf (Miltenburg et al. 2025). Vanwege geopolitieke spanningen wordt er extra geïnvesteerd in veiligheid en defensie, wat de begrotingsruimte voor de aanpak van andere maatschappelijke vraagstukken verder beperkt.
Dit alles vraagt om politieke keuzes. De keuzes die de politiek maakt, of het uitblijven daarvan, hebben directe invloed op de kwaliteit van de samenleving. Hoe gaat het met mensen, hoe leven we samen, en hoe is de relatie tussen burgers en de overheid? Het is daarom cruciaal dat politici oog hebben voor de kwaliteit van onze samenleving.
In deze notitie presenteert het SCP acht sociaal-maatschappelijke opgaves waarmee we de politiek oproepen tot keuzes en actie:
- Versterk de maatschappelijke weerbaarheid en veerkracht.
- Vereenvoudig het socialezekerheidsstelsel en kijk verder dan geld.
- Maak keuzes voor de zorg en ondersteuning van de toekomst.
- Verbind participatiebeleid met de dagelijkse realiteit van mensen.
- Maak werk van migratiebeleid met toekomstvisie én realiteitszin.
- Zorg voor rechtvaardig en consistent klimaatbeleid.
- Creëer kansen voor ontmoeting en begrip in een diverse samenleving.
- Zet in op goed bestuur en het belang van de rechtsstaat.
In deze notitie lichten we deze opgaven kort toe.” [einde citaat]
PRIMO Res Publica 