Tag: Governance

Geplaatst op

Een waterschap voor het waterbeheer van de toekomst

Myrthe van Delden, Johan Oudega, Martijn van der Steen en Marise van ’t Wout | 2023

“In 2023 zijn opnieuw Waterschapsverkiezingen in Nederland. In de aanloop naar die verkiezingen voerden de waterschappen met elkaar een strategisch gesprek over de uitdagingen die er op waterschappen afkomen, over de kansen die er liggen en over de onzekerheden die er zijn. Ze zijn in gesprek gegaan over hoe waterschappen, vanuit hun sleutelrol in het veilig, leefbaar en veerkrachtig houden van Nederland, zich het beste zouden kunnen organiseren en profileren. Om met dit gesprek de publieke waarde waar ze voor staan ook in een sterk veranderende tijd te blijven realiseren.

Het verkennen van de toekomst en het ontwikkelen van strategie om daar mee om te gaan, betekent het omgaan met inherente onzekerheid. De toekomst ‘is’ nog niet. Er kunnen geen metingen over verricht worden en het is ook nooit met zekerheid te zeggen hoe de toekomst zal zijn. Dat betekent dat het nodig is om de onzekerheid in alle mogelijke vormen te onderkennen.

Daartoe kunnen drie samenhangende stappen worden gezet: signaleren, interpreteren en anticiperen. Signaleren welke ontwikkelingen (ver weg en dichterbij) op de waterschappen afkomen; deze ontwikkelingen kunnen interpreteren zowel vanuit meer en beter (en verlengde van het heden) evenals vanuit anders (discontinuïteit); en het organiseren van omgaan met (on)voorspelbare verrassingen. Omgaan met het onbekende is een belangrijk onderdeel van strategie. Het gaat dan om het vermogen om te anticiperen op dat wat we nog niet weten.

Deze manier van nadenken over de toekomst van het waterschap leidt ook tot de constatering dat maakbaarheid een woord is dat lange tijd centraal heeft gestaan in het doen en denken van de waterschappen – en het mogelijk nog steeds vaak doet – maar dat aan die maakbaarheid een grens lijkt te zitten. Er ontstaan scheurtjes in het verhaal van door waterschappen verzorgde zekerheden. Kleine – en soms grotere – incidenten maken zichtbaar dat niet alles (meer) maakbaar, kenbaar of voorspelbaar is. Het antwoord van de waterschappen – ‘we gaan het fixen’ – zoals dat lange tijd is geweest, lijkt dus niet (altijd) meer passend. Om ruimte te maken voor het omgaan met onzekerheid, met grote ontwikkelingen zoals klimaatverandering, is een nieuw strategisch verhaal nodig.

Strategie voor een onzekere toekomst vereist ruimte voor dilemma’s. Het verhaal van het waterschap is meer dan ooit een verhaal van het omgaan met dilemma’s, Het is een verhaal van en-en: een waterschap voor de toekomst omarmt zowel de zekerheden als de onzekerheden. In de zoektocht naar dat nieuwe verhaal hebben we in deze strategie-expeditie betekenis gegeven aan verschillende trends en ontwikkelingen in de omgeving van de waterschappen. Gezamenlijk hebben de waterschappen kiemen en signalen van dynamiek in beeld gebracht, die ze hebben doordacht vanuit continuïteit, maar ook vanuit discontinuïteit en mogelijke disruptie. De vragen daarbij waren steeds: welk waterschap is nodig voor het waterbeheer van de toekomst? De opbrengst van dat traject is niet de routekaart voor de toekomst, maar strategie als gedeelde betekenis: een gedeeld verhaal om met een open vizier en ambitie de toekomst tegemoet te treden.”

Lees publicatie.

Geplaatst op

Maatschappelijke bestuurskunde

Hoe verbindende bestuurskundigen (kunnen) inspelen op maatschappelijke vraagstukken

Tom Overmans, Marlies Honingh & Mirko Noordegraaf  (red.) | Boom bestuurskunde

Het vakgebied bestuurskunde heeft zich de afgelopen jaren bewezen. Via opleidings- en onderzoeksprogramma’s, academische netwerken, internationale verbanden, publicaties, symposia en prijzen wordt gewerkt aan de versterking van het openbaar bestuur. Door de jaren heen is het bereik van bestuurskundigen gegroeid. De bestuurskunde draait niet enkel om de overheid, maar richt zich tevens op maatschappelijke dienstverlening, publiek-private samenwerking, coproductie van beleid en diensten en publieke waardecreatie. De laatste tijd werken bestuurskundigen bovendien aan maatschappelijke impact.

Deze bundel gaat een stap verder. De auteurs laten zien dat het tijd is voor een meer ‘maatschappelijke’ bestuurskunde, die zich nadrukkelijker en zichtbaarder richt op de analyse en aanpak van maatschappelijke vraagstukken. Dat is meer dan ‘maatschappelijke impact maken’. Dat is je verbinden aan andere academische disciplines en maatschappelijke velden, waarin de aanpak van concrete issues centraal staat. Denk aan klimaatadaptatie, duurzame landbouw, energietransitie, migratie, wonen, kansengelijkheid, georganiseerde misdaad, houdbare zorg en digitalisering.

In elk van de hoofdstukken staat zo’n vraagstuk centraal. Auteursteams verkennen of en hoe de bestuurskunde bijdraagt aan de aanpak van ‘hun’ vraagstuk. Wat is het vraagstuk eigenlijk, wat is de governance, welke bestuurskundige inzichten zijn relevant, levert de bestuurskunde een actieve bijdrage, hoe kan de rol van de bestuurskunde sterker worden?

In de inleiding en uitleiding bespreken de redacteuren de opkomst van een maatschappelijke bestuurskunde en trekken zij conclusies. Zij laten zien dat de bestuurskunde stil, weinig zichtbaar en passief is, als het om allerlei vraagstukken gaat. De bestuurskunde speelt te veel op safe en kan spannender worden. Dat vraagt wel wat van de repertoires van ‘verbindende bestuurskundigen’.

Deze bundel is gerealiseerd in het kader van het vijftigjarige bestaan van de Vereniging voor Bestuurskunde (VB) in 2023: “Al sinds haar oprichting is de Vereniging voor Bestuurskunde (VB) hét netwerk van mensen die geïnteresseerd zijn in het reilen en zeilen van het openbaar bestuur. Daaronder bevinden zich managers, politici, professionals, wetenschappers en studenten uit alle lagen en sectoren van het openbaar bestuur en de bestuurswetenschappen. Op 8 maart 2023 is het exact vijftig jaar geleden dat de VB in Den Haag werd opgericht.”

Geplaatst op

Actieagenda Sterk Bestuur

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties | januari 2023

In haar brief inzake Actieagenda Sterk Bestuur formuleert de minister: “Een dienstbare overheid let niet alleen op de regels, maar kijkt ook hoe haar handelen voor mensen uitpakt. Een responsieve overheid luistert goed naar wat er leeft en zorgt ervoor dat wetgeving, beleid en uitvoering meer één geheel vormen. Dat signalen uit de uitvoering ook tijdig bij de beleidsmakers terugkomen.

Een realistische overheid belooft niet meer dan ze waar kan maken. Met alle uitdagingen die er op dit moment zijn wordt dat er niet eenvoudiger op. Zo’n betrouwbare overheid is noodzakelijk voor de stabiliteit van onze democratische rechtsstaat.

Lees verder “Actieagenda Sterk Bestuur”

Geplaatst op

De Deskundige Overheid

Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid | februari 2023

De roep om meer regie en inhoudelijke sturing bij de overheid is door dossiers als de coronapandemie, volkshuisvesting en energietransitie de laatste jaren steeds luider geworden. Er bestaan twijfels of de overheid nog wel beschikt over voldoende kennis en deskundigheid om die meer inhoudelijke en sturende rol te vervullen.In de afgelopen decennia is veel kennis bij de overheid verloren gegaan.

Volgens de Raad voor het Openbaar Bestuur in hun rapport Gezag herwinnen (2022) heeft de overheid anno heden te weinig inhoudelijke expertise en ervaringsdeskundigheid in huis, en leunt zij te veel op externe adviesbureaus. De Raad voor het Openbaar Bestuur adviseert daarom te investeren in de bekwaamheid, betrouwbaarheid en betrokkenheid van de overheid en presenteert een agenda voor het herwinnen van gezag. 

Lees verder “De Deskundige Overheid”

Geplaatst op

Risicomanagement in kleine gemeenten

Implementatie hoeft geen belemmering te zijn

Frank Janse en A.H. Schreuders | 2006

Sinds de invoering van het Besluit Begroting en Verantwoording 2004 (BBV 2004) is risicomanagement bij gemeenten volop in beweging. De structurele verankering van risicomanagement vraagt echter om blijvende aandacht en omvat meer dan het uitvoeren van een eenmalig ‘kunstje’ of het opstellen van een weerstandsparagraaf.

De vraag is hoeveel inspanning het kost om risicomanagement in goede banen te leiden. Veel kleinere gemeenten vragen zich dan ook af waarom er, gelet op de eenvoudige structuur van de organisatie, een heel systeem moet worden ingericht, terwijl de risico’s in de weerstandsparagraaf zijn benoemd. In dit artikel zal worden beschreven hoe het proces van risicomanagement eruit ziet en waarom het belangrijk is om dit bij elke gemeente toe te passen. Lees verder “Risicomanagement in kleine gemeenten”

Geplaatst op

“Long history of corporate governance puts UK in the lead”

Interview with Dr. Lynn Drennan, CEO of ALARM, about risk management

Jack Kruf | 2023 from original (Dutch) by Jos Moerkamp| 2006

Great Britain is the European example of well-developed risk management in the public sector. In a country where you can insure yourself against almost anything, governments and other public organisations appear to do a lot to eliminate and limit risks.

Dr. Lynn Drennan

ALARM (Association of Local Authority Risk Managers) has grown into a national public sector risk management forum with over 1,800 participating organisations— a conversation with Dr. Lynn Drennan, ALARM chief executive.

Lees verder ““Long history of corporate governance puts UK in the lead””

Geplaatst op

The Power of Organizations

A New Approach to Organizational Theory: How organizations developed in history, how they operate, and how research on them has evolved.

Heather A. Haveman | 2022

Organizations are all around us: government agencies, multinational corporations, social-movement organizations, religious congregations, scientific bodies, sports teams, and more. Immensely powerful, they shape all social, economic, political, and cultural life. They are critical for planning and coordinating every activity, from manufacturing cardboard boxes to synthesizing new drugs and reducing greenhouse gas emissions. To understand our world, we must understand organizations.

The Power of Organizations defines the features of organizations, examines how they operate, traces their rise throughout a millennium, and explains how research on organizations has evolved from the mid-nineteenth century to today.

Heather Haveman shows how almost all contemporary research on organizations fits into three general perspectives: demographic, relational, and cultural. She offers constructive criticism of existing research, showing how it can be remade to be both more interesting and influential. She examines how we can use existing theories to understand the changes wrought by digital technologies, and she argues that organizational scholars can and should alter the impact that organizations have on society, particularly societal and global inequality, formal politics, and environmental degradation.

The Power of Organizations demonstrates the benefits and dangers of these ubiquitous foundations of modern society.

Bibliography

Haveman, H. (2022) The Power of Organizations: A New Approach to Organizational Theory. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.