Duurzame ontwikkeling en circulaire economie

Lezing door Frank Dietz  | oktober 2018

(met inleiding door Koos van Houdt en Jack Kruf)

Ede, 12 oktober 2018. In de raadszaal van de gemeente Ede verzorgde Dr. Frank J. Dietz (econoom en verbonden aan het Planbureau voor de Leefomgeving, PBL) de 1e Professor Roelof A.A. Oldeman Lezing*: “Duurzame ontwikkeling en circulaire economie: een pleidooi voor systeemdenken in het openbaar bestuur.”

V.l.n.r. Jack Kruf, Professor Roelof Oldeman, Frank Dietz en Martin Kuipers

Doel van de lezing is om het denken over en het toepassen van een integrale (systeem)benadering in de publieke besturing te bevorderen. Een terugblik op een bijzondere lezing. Met dank aan de gemeente Ede voor de gastvrijheid en de goede zorgen. Dank aan PRIMO Nederland voor de algehele begeleiding en het partnerschap.

Het huidige landschap van denken over en het feitelijk bereiken van afstemming laat op tal van maatschappelijke en economische vraagstukken een gefragmenteerd en gesegmenteerd beeld zien. Het systeemdenken, waarin alles met alles samenhangt, bleek voor de econoom Dietz vooral aan te haken bij een antropocentrische benadering, waarin binnen het geheel van het ecosysteem van de samenleving, vooral de mens zelve aan zet is. In een vertaling naar het publieke netwerk betekent dit een handelingsperspectief voor bestuurders, secretarissen, (algemeen) directeuren, strategen, controllers, uitvoerders.

Lees verder “Duurzame ontwikkeling en circulaire economie”

Global Risks to the Business Environment

World Economic Forum | 2005

Wereldwijde risico’s voor het ondernemingsklimaat: “Dit document, het resultaat van twee workshops georganiseerd door het World Economic Forum in samenwerking met Merrill Lynch, geeft een overzicht van de belangrijkste, wereldwijde risico’s waarmee bedrijfsleiders vandaag worden geconfronteerd en onderzoekt hoe deze risico’s verschillen van de uitdagingen uit het verleden. Enkele belangrijke punten:

1) Wereldwijde risico’s en het bedrijfsleven

In een tijd waarin risico’s die niet specifiek zijn voor bedrijven een ongekend effect hebben op de bedrijfswereld, is het cruciaal voor bedrijfsleiders om de omgeving waarin hun bedrijf opereert te begrijpen, om te overleven, concurrerend te blijven en kansen te grijpen.

2) Een steeds turbulentere en complexere wereld

De risico’s van vandaag zijn veel meer met elkaar verweven dan in het verleden. Ze zijn veel volatieler en kunnen markten over de hele wereld bijna ogenblikkelijk verstoren. Dergelijke risico’s kunnen moeilijk te voorzien en aan te pakken zijn, zelfs voor de meest doorgewinterde bedrijfsleiders.

Lees verder “Global Risks to the Business Environment”

Risicomanagement leidt tot ‘good governance’

Over het streven naar openheid, samenspraak en nieuwe bestuursvormen

Risicomanagement gaat niet alleen over het reduceren van onzekerheden, maar ook over het benutten van kansen. Risicomanagement leidt tot een nieuwe vorm van besturen. Eerst de doelen vaststellen, dan terugredeneren naar het uitgangspunt, en onderweg de risico’s in kaart brengen. Niets achterhouden en alle onzekerheden durven benoemen. Die cultuur is nieuw voor veel overheidsorganisaties, stelt Jack Kruf, voorzitter van Public Risk Management Organisation PRIMO Nederland en gemeentesecretaris van Roosendaal.

Jack Kruf

“Elk ministerie en elke directie daarvan kan een nieuwe regeling bedenken of met een nieuwe financieringmethode komen. Die dingen dalen vervolgens neer in je organisatie. Het vereist hogere stuurmanskunst om die veelheid te managen. Het publiekssysteem lijkt permanent in verandering te zijn. De vereniging wil in dat krachtenveld voorkomen dat we met onuitvoerbare plannen worden opgescheept”, vertelt Jack Kruf.

Lees verder “Risicomanagement leidt tot ‘good governance’”

Sociale en Culturele Ontwikkelingen 2025

Sociaal en Cultureel Planbureau | 2025

Het rapport Sociale en Culturele Ontwikkelingen 2025 attendeert ons op de structurele ongelijkheid in ons land. De gevolgen van deze ongelijkheid zijn verstrekkend. Verregaande bezuiningen, zoals nu ingepland door de landelijke politiek, zorgen niet alleen voor minder welzijn, maar leidt ook tot minder participatie en meer wantrouwen: tussen mensen onderling en richting de overheid. 

 

Het rapport geeft inzicht in de kwaliteit van de samenleving: hoe gaat het met mensen in ons land, hoe is het gesteld met de sociale samenhang en hoe kijken mensen naar de overheid en de politiek. Uit deze ‘stand van het land’ blijkt dat mensen met een theoretische opleiding, een toereikend inkomen en een goede gezondheid vaak positief zijn over hun leven en over hun leefomgeving in Nederland. Mensen met een laag inkomen, een slechtere gezondheid en een tekort aan andere zogenaamde hulpbronnen kunnen minder meedoen in de samenleving en hebben minder vertrouwen in andere mensen en de overheid.

Juist bij deze laatste groep mensen zien we vaak een stapeling van problemen: onder meer op het gebied van financiën, gezondheid en het gebrek aan een sociale netwerk. Gescheiden hulpverlening, bijvoorbeeld op het gebied van geld en psychische gezondheid schiet vaak tekort, waardoor problemen blijven voortbestaan of verergeren. Voor deze groep is een integrale aanpak essentieel. Dat vraagt om samenhangend beleid waardoor mensen effectief worden ondersteund en zij het vertrouwen in de samenleving behouden.

Lees verder “Sociale en Culturele Ontwikkelingen 2025”

Risicomanagement is een vorm van topsport

Over het vak dat leidt tot succes: een interview met Jack Kruf

Vincent Jeitler |  juli 2018

Volgens Kruf krijgt risicomanagement niet de bestuurlijke aandacht die het verdient. “Bestuurders zien het vaak als iets negatiefs. Mensen denken graag optimistisch, praten over kwetsbaarheden past daar niet in.”

Kruf wil een lans breken. “Risicomanagement leidt juist tot succes, het helpt bijvoorbeeld om collegedoelen te realiseren. Ik vergelijk risicomanagement vaak met topsport. Kijk naar een Tom Dumoulin of Max Verstappen. Samen met hun team kijken ze wat nodig is om de race te winnen en hoe ze eventuele kwetsbaarheden kunnen ondervangen. Ze laten niets aan het toeval over. Hun drive is om continu te verbeteren in processen, voeding, materialen enzovoorts. Ze willen immers zo goed mogelijk kunnen presteren.”

Ook Tom en Max doen aan risicomanagement

Risicomanagement staat voor Kruf gelijk aan secuur, respectvol én vooral zorgvuldig besturen. “Het is eigenlijk een vorm van topsport. Ieder college wil toch dat zijn programma optimaal en daadwerkelijk wordt uitgevoerd? Risicomanagement voorkomt missers en tegenvallers én helpt bestuurders realiseren wat ze aan hun inwoners hebben beloofd.”

Van weerstandsparagraaf naar paragraaf besturing 

Als gemeentesecretaris heeft hij de invoering van de weerstandsparagraaf van dichtbij meegemaakt. “Het was een eerste stap in het integraal denken over risicomanagement binnen regionale en lokale overheden. De weerstandsparagraaf heeft echter vooral een financieel en verdedigend karakter. De berekening van het weerstandsvermogen is erg academisch en wordt door veel raadsleden, bestuurders en ambtenaren nauwelijks begrepen. Het leidt tot vaak vreemde discussies bij de begrotingsbehandeling”, legt Kruf uit. Lees verder “Risicomanagement is een vorm van topsport”

PPS: beter risicomanagement

Over aanpak en architectuur

Pim Vermeulen | 2005

Deze weken is er op rijksniveau veel discussie over het onderwerp Publiek-Private Samenwerking. De vraag laat zich stellen of daarbij sprake is van echte PPS’en zoals die de afgelopen jaren tot stand zijn gekomen op lokaal, regionaal en provinciaal niveau, waarbij ruimtelijke plannen worden gerealiseerd door (vaak meerdere) overheden, die met private partijen ook risicodragend samenwerken om een plan te realiseren.

Grootschalige infrastructurele uitdagingen lenen zich voor PPS. Foto © Jack Kruf.

PPS-projecten op rijksniveau zijn wezenlijk anders. Infrastructuur (rail, weg), maar ook andere overheidsinvesteringen (bv. scholenbouw) dienen tot stand te komen door een opdracht waarbij het ontwerp, de bouw, de financiering, het onderhoud en de exploitatie van het project tezamen wordt gecontracteerd. Lees verder “PPS: beter risicomanagement”

Riscomanagement in Regionale Jeugdzorgarrangementen

Vertrouwen, risicobeheersing en realisme

Eric Frank, Harry ter Braak en Martin van Staveren | 2015

Waarom dit thema? De transitie van de jeugdzorg naar gemeenten, per januari 2015, heeft veel aandacht en voorbereidingen gevergd, maar lijkt zonder grote problemen te zijn verlopen. Een grote prestatie van alle betrokkenen: gemeenten en hun regionale samenwerkingsverbanden en de zorgaanbieders.

De geslaagde transitie betekent echter niet dat de klus is geklaard. Voor gemeenten is die pas net begonnen. Gaat het lukken om de beleidsdoelen te realiseren, en lukt dat binnen de financiële kaders? De inhoudelijke en financiële risico’s zijn groot en de veelbesproken maar nog niet overal even concreet doordachte ‘transformatie’ is een randvoorwaarde voor succes. Een transformatie die vorm moet gaan krijgen in het nieuw ingerichte regionale systeem, waarin een wisselwerking bestaat tussen de lokale voorzieningen en de regionale voorzieningen en waarin nog veel ontdekt moet worden.

Lees verder “Riscomanagement in Regionale Jeugdzorgarrangementen”