Risks facing public organisations

Now and in the future

Philip Auzimour en Allan Vendelbo | november 2005

Overstromingen, schoolbranden, werkloosheid, stedelijke ontwikkeling en IT-veiligheid zijn enkele van de grote en ingewikkelde risicovraagstukken voor publieke organisaties. Deze kwesties zijn essentieel voor elke publieke CEO die te maken heeft met risico’s die niet alleen de organisatie zelf aangaan, maar vaak ook de hele gemeenschap. Maar wat is de beste manier om deze belangrijke risico’s aan te pakken? 

Allan Vendelbo, President UDITE

Moet publiek risicomanagement erop gericht zijn om risico’s te allen tijde te minimaliseren? Of weerhoudt deze aanpak publieke organisaties ervan om te innoveren? Hoewel krappe budgetten in de publieke sector vaak een grens stellen aan een proactieve aanpak, kan het feit dat risico’s vele facetten en ook positieve aspecten hebben, niet worden genegeerd. Lees verder “Risks facing public organisations”

Leiderschap in risicomanagement

Marie-Gemma Dequae (ed.) with HBR Analytics Services for FERMA, Zurich and PRIMO | 2013

De C-Suite speelt een grotere rol in het leiden van de risicomanagementinspanningen bij grote, voornamelijk Europese bedrijven, wat de hogere prioriteit onderstreept die risico’s hebben gekregen in de nasleep van enkele jaren van financiële en economische onrust. Tegelijkertijd benadrukken bedrijven de noodzaak van een sterke betrokkenheid van de raad van bestuur om de besluitvorming over strategische en ondernemingsbrede risico’s te vergemakkelijken en om de acceptatie van een cultuur van risicomanagement verder in de organisatie aan te moedigen. 

Bedrijven worstelen echter met het creëren van een bredere rol voor de risicofunctie als deelnemer aan strategische planning en transformatie-initiatieven. En Europese executives uiten hun bezorgdheid over de robuustheid van hun risicomanagementprocessen en communicatiekanalen. 

Lees verder “Leiderschap in risicomanagement”

Definities: publieke waarde én publiek risico

Vanuit de vele ontmoetingen met publieke leiders en gemeentesecretarissen in de laatste vijftien jaar is er een (groeiende) persoonlijke overtuiging dat de interpretaties en definities van de termen ‘publieke waarde’ en hieraan gerelateerd ‘publiek risico’ in hoge mate uiteenlopend zijn geworden, versnipperd, gefragmenteerd. Iedereen lijkt zijn of haar eigen definitie van risico te formuleren.

Een ronde tafel in Zwolle vorig jaar met 17 vooraanstaande risicomanagers in Nederland, bracht 17 definities voort van het begrip risico toen elk van hen werd gevraagd de definitie van risico in eigen woorden te omschrijven. Een eye-opener was dat. Allen spraken een eigen taal. Het moest anders, vonden allen. Maar hoe?

Mijn conclusie was dat deze diversificatie in het gebruik van definities een scherpe en gerichte dialoog tussen instellingen (zakelijk, media, non-profit, overheid en wetenschap) in het publieke domein – de samenleving en de natuurlijke omgeving gezamenlijk – meer dan moeilijk maakt, uitdagend, zo niet onmogelijk. De reden hiervoor is – algemeen beschouwd – de fragmentatie van de wetenschap, de segmentatie van het vakmanschap, de inbreng van adviesbureaus, verzekeringsmaatschappijen, brokers, beleggers en de toenemende macht van de belangenkolommen en de silo’s. Het moet dus anders. Kan dat wel, een eenvoudige algemene definitie? Lees verder “Definities: publieke waarde én publiek risico”

Onzekere veiligheid

Verantwoordelijkheden rondom fysieke veiligheid

Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) | 2008 + Inge Sebregts, PRIMO interview met cdK Wim van de Donk | 2009

Gezien de kwetsbaarheid van mensen, samenleving en natuurlijke omgeving is een proactieve omgang met onzekerheden vereist. Voorzorg brengt nieuwe verantwoordelijkheden met zich mee voor overheid, bedrijfsleven en burgers en vraagt om nieuwe activiteiten. In dit rapport  adviseert de WRR om het nieuwe voorzorgsbeginsel in de grondwet op te nemen.

Niet zozeer risico’s als wel onzekerheden

De klassieke risicobenadering stuit op grenzen als gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen (bijvoorbeeld voedselveiligheid, nieuwe technologieën, klimaatverandering) en voortschrijdend wetenschappelijk inzicht. De samenleving wordt niet zozeer geconfronteerd met risico’s maar met onzekerheden. De omgang met die onzekerheden moet worden georganiseerd.
Lees verder “Onzekere veiligheid”

Bouwen aan verbinding

Advies van de onafhankelijke Commissie Veerman over de toekomst van de Noord/Zuidlijn te Amsterdam

Commissie Veerman voor Gemeente Amsterdam | juni 2009

Amsterdam neemt binnen Nederland al sinds de tweede helft van de zestiende eeuw een bijzondere positie in, als cultureel centrum van Nederland en als hoofdstad. De stad heeft zich door de eeuwen heen ook ontwikkeld tot een knooppunt van handelslijnen. De geografische ligging en de oorspronkelijke en huidige infrastructuur van Amsterdam zijn daarin altijd belangrijk geweest.

De aanleg van de Noord/Zuidlijn – een metrolijn die Amsterdam Noord met Amsterdam Zuid verbindt – bevindt zich in een herbezinningfase. Kostenoverschrijdingen, overlast en incidenten die hebben geleid tot verzakkingen van monumenten zijn hiervoor de aanleiding. De werkzaamheden ten aanzien van de diepe stations Vijzelgracht en Rokin zijn stilgelegd. Het vertrouwen in het project wankelt.

Lees verder “Bouwen aan verbinding”

Met zekerheid in onzekerheid

Over innovatie en het nemen van innovatierisico’s.  Afscheidsrede van Prof. dr. ir. J.I.M. Halman, University of Twente 

Joop Halman | oktober 2018

“In het jaar voorafgaande aan dit afscheidscollege heb ik met enige regel- maat gemijmerd wat het afscheid nemen van mijn werk aan de universiteit voor mij zou betekenen. Ik kon mij daar eerlijk gezegd nog niet veel bij voorstellen. Ik voelde en voel mij in een prima conditie, waarom zou je dan stoppen terwijl je het gevoel hebt dat je net goed op stoom bent?”

Prof. dr. ir. J.I.M. Halman

De afscheidsrede gaat onder meer in op de categorisering van risico’s, op de concrete risico’s in innovatieprojecten en bevat een uitgebreide lijst met gezaghebbende referenties en publicaties. De afscheidsrede bevat een verhandeling (p.15-p.27) inzake innovatie en het nemen van risico’s in innovatieprojecten.

“Het begrip risico, kom je in verschillende disciplines tegen:

  • In de gezondheidswetenschappen, onder andere bij het doen van epidemisch onderzoek naar gezondheidsrisico’s.
  • In de psychologie, waar men onderscheid maakt tussen objectieve versus cognitieve risico’s.
  • In de economie, bij investeringsvraagstukken, waar er een kans bestaat op een negatief maar ook op een positief resultaat.
  • In de veiligheidskunde, bij het afwegen van toelaatbaar geachte risico’s zoals bijvoorbeeld bij het al dan niet verstevigen of ophogen van een dijk In de verzekeringskunde, bij het vaststellen van de door ons te betalen premies. 
  • In de wiskunde, bij het ontwikkelen van methodieken ter kwantificering van risico’s.
  • En in de bedrijfskunde, waar men een onderscheid maakt tussen het korte termijn versus het lange termijn succes van een onderneming of van een innovatieproject.
Lees verder “Met zekerheid in onzekerheid”

Fukushima Rapport

The Fukushima Nuclear Accident Independent Investigation Commission | 2012

De evaluatie van de kernramp in Fukushima Daiichi in 2011, die werd veroorzaakt door een aardbeving gevolgd door een tsunami, is een goed voorbeeld van het uitzoomen van een ramp en het leren van de lessen. Het is een echt voorbeeld van zelfreflectie omdat het diep graaft in het publieke ecosysteem waar overheid, bedrijfsleven en maatschappelijk middenveld samenkomen. Het is een vorm van netwerkanalyse. De ramp had een grote impact op het natuurlijke milieu en de ecosystemen. De ramp schokte de hele wereld.

Lezenswaardig omdat dit rapport de wederzijdse afhankelijkheden tussen organisaties in het publieke domein blootlegt, ook daar waar het onafhankelijkheden hadden moeten zijn. Het is actueel voor waar wij nu nog steeds moeite mee hebben: het creëren van checks & balances bij de invulling van het openbaar bestuur. In elk college van gemeenten, provincies en waterschappen blijft het immers een permanent punt van aandacht bij de verdeling en uitoefening van de portefeuilles, de mogelijke koppeling met mogelijke persoonlijke belangen en in de feitelijke werking in besluitvorming en sturing.

De conclusies van de Onafhankelijke Onderzoekscommissie naar het Kernongeval in Fukushima waren grondig en vernietigend. Ze wierpen licht op hoe attitudes, belangen, en regels en hun onderlinge afhankelijkheden, en het gebrek aan samenwerking in vredestijd (lees: vóór de aardbeving en de tsunami) tussen organisaties gerelateerd aan het publieke domein, de ramp hadden vergroot. Lees verder “Fukushima Rapport”