Het 2024 tijdsbeeld van Nederland

Den Haag, 20 januari 2024

Een gezamenlijke brief van de koepelorganisaties van gemeenten (VNG), provincies (IPO) en waterschappen (UvW) aan de formateur schetst een tijdsbeeld van Nederland. Het document Naar een agenda voor Nederland benoemt de behoeften en de noden van een land onder druk en in transitie.

De brief is een duiding van maatschappelijke kwesties, een aanbod voor en toning van bereidheid tot samenwerking tussen rijk en decentrale overheden, een oproep om voorliggende taken en de budgetten met elkaar in afstemming te brengen en een kreet om te komen met oplossingen voor ernstige kwesties. Dit op het gebied van:

Bestaanszekerheid: steeds meer inwoners moeite hebben om rond te komen. Het is de taak als overheid om deze inwoners houvast te bieden in een onzekere wereld.

Brede welvaart vraagt om verdienvermogen in elke regio. Een sterk regionaal bedrijfsleven is om die reden belangrijk voor Nederland. Iedere regio is anders en heeft zijn eigen kracht, waarden, normen en cultuur.

Kansengelijkheid: de meest kwetsbare gezinnen blijven helpen. Met de Hervormingsagenda Jeugd en het toekomstscenario Kind en Gezinsbescherming is er de inzet richting kansengelijkheid. Voor de continuïteit van de jeugdhulp is financiële zekerheid nodig vanaf 2026.

Asiel en migratie: de decentrale overheden kunnen een bijdrage leveren aan een flexibel en effectief opvang- en migratiesysteem. Betrouwbaar rijksbeleid gericht op de lange termijn, wetgeving waarin de taken goed zijn onderscheiden, en voldoende middelen en capaciteit in de hele keten zijn daarvoor belangrijke randvoorwaarden.

Kiezen in de ruimte: elke regio telt en elke regio draagt op z’n eigen wijze bij aan de brede welvaart en aan de kwaliteit van de leefomgeving in Nederland. In de ruimtelijke voorstellen die iedere provincie in samenwerking met gemeenten, waterschappen en andere gebiedspartners uitwerkt, krijgen de eigen regionale agenda’s een stevige plek. Gemeenten werken aan de integratie van de ruimtelijke met de sociale agenda.

Woningbouw: Voor de honderdduizenden woningzoekenden in Nederland is het van belang om snel veel meer te bouwen.

Klimaat en energie: één woord centraal en dat is: uitvoering, uitvoering en nog eens uitvoering! Dat slaagt alleen als Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen intensief met elkaar samenwerken.

Bereikbaarheid & OV: het hele land staat vast en het aantal verkeersdoden en gewonden stijgen. Daarom is een andere aanpak van het mobiliteitsbeleid nodig waarbij betaalbare bereikbaarheid in elke regio centraal staat.

Landelijk gebied: de decentrale overheden willen zo snel mogelijk samen met het Rijk verder aan de slag om de problemen in het landelijk gebied aan te pakken. Het gaat om samenhangende problemen

Water: gebruik water als transitiemotor voor het landelijk gebied. Relatief eenvoudige watermaatregelen kunnen de veerkracht van de natuur vergroten en klimaatrisico’s van de landbouw verkleinen. Water verbindt landbouw en natuur.

Dit alles door middel van:

    • Versterking partnerschap.
    • Afschaffen van de opschalingskorting.
    • Herstel van het accres vanaf 2026.
    • Indexering van de fondsen passend bij stijgende kosten op wettelijke (zorg)taken.
    • In balans brengen van taken en middelen.
    • Meer algemene en minder specifieke uitkeringen.

Download Naar een agenda voor Nederland.

Lees ook: Actieagenda Sterk Bestuur.