Definities: publieke waarde én publiek risico

Vanuit de vele ontmoetingen met publieke leiders en gemeentesecretarissen in de laatste vijftien jaar is er een (groeiende) persoonlijke overtuiging dat de interpretaties en definities van de termen ‘publieke waarde’ en hieraan gerelateerd ‘publiek risico’ in hoge mate uiteenlopend zijn geworden, versnipperd, gefragmenteerd. Iedereen lijkt zijn of haar eigen definitie van risico te formuleren.

Een ronde tafel in Zwolle vorig jaar met 17 vooraanstaande risicomanagers in Nederland, bracht 17 definities voort van het begrip risico toen elk van hen werd gevraagd de definitie van risico in eigen woorden te omschrijven. Een eye-opener was dat. Allen spraken een eigen taal. Het moest anders, vonden allen. Maar hoe?

Mijn conclusie was dat deze diversificatie in het gebruik van definities een scherpe en gerichte dialoog tussen instellingen (zakelijk, media, non-profit, overheid en wetenschap) in het publieke domein – de samenleving en de natuurlijke omgeving gezamenlijk – meer dan moeilijk maakt, uitdagend, zo niet onmogelijk. De reden hiervoor is – algemeen beschouwd – de fragmentatie van de wetenschap, de segmentatie van het vakmanschap, de inbreng van adviesbureaus, verzekeringsmaatschappijen, brokers, beleggers en de toenemende macht van de belangenkolommen en de silo’s. Het moet dus anders. Kan dat wel, een eenvoudige algemene definitie? Lees verder “Definities: publieke waarde én publiek risico”

Met zekerheid in onzekerheid

Over innovatie en het nemen van innovatierisico’s.  Afscheidsrede van Prof. dr. ir. J.I.M. Halman, University of Twente 

Joop Halman | oktober 2018

“In het jaar voorafgaande aan dit afscheidscollege heb ik met enige regel- maat gemijmerd wat het afscheid nemen van mijn werk aan de universiteit voor mij zou betekenen. Ik kon mij daar eerlijk gezegd nog niet veel bij voorstellen. Ik voelde en voel mij in een prima conditie, waarom zou je dan stoppen terwijl je het gevoel hebt dat je net goed op stoom bent?”

Prof. dr. ir. J.I.M. Halman

De afscheidsrede gaat onder meer in op de categorisering van risico’s, op de concrete risico’s in innovatieprojecten en bevat een uitgebreide lijst met gezaghebbende referenties en publicaties. De afscheidsrede bevat een verhandeling (p.15-p.27) inzake innovatie en het nemen van risico’s in innovatieprojecten.

“Het begrip risico, kom je in verschillende disciplines tegen:

  • In de gezondheidswetenschappen, onder andere bij het doen van epidemisch onderzoek naar gezondheidsrisico’s.
  • In de psychologie, waar men onderscheid maakt tussen objectieve versus cognitieve risico’s.
  • In de economie, bij investeringsvraagstukken, waar er een kans bestaat op een negatief maar ook op een positief resultaat.
  • In de veiligheidskunde, bij het afwegen van toelaatbaar geachte risico’s zoals bijvoorbeeld bij het al dan niet verstevigen of ophogen van een dijk In de verzekeringskunde, bij het vaststellen van de door ons te betalen premies. 
  • In de wiskunde, bij het ontwikkelen van methodieken ter kwantificering van risico’s.
  • En in de bedrijfskunde, waar men een onderscheid maakt tussen het korte termijn versus het lange termijn succes van een onderneming of van een innovatieproject.
Lees verder “Met zekerheid in onzekerheid”

Risicomanagement, meer dan de som der delen

Arie Elsenaar, Frank van Kuijck en Reei-Aart van Vugt Deloitte | 2010

Arie Elsenaar: “Het managen van risico’s en kansen is zonder enige twijfel één van de grootste uitdagingen geworden voor de publieke sector. Zeker nu we in een economische crisis zitten en ook de publieke sector met bezuinigingen en het nadrukkelijk maken van keuzes te maken heeft. Risicomanagement vraagt daarom juist ook de aandacht van de gemeenteraad. Met de paragraaf weerstandsvermogen in de begroting van 2010 heeft de gemeenteraad een kaderstellend instrument voor het implementeren van risicomanagement in handen.

Met deze uitgave geeft Deloitte u een praktische handreiking voor de invoering of verdere verbetering van risicomanagement in uw gemeente. Risicomanagement gaat over bedrijfsvoering in brede zin en het gaat om externe focus op en kennis van netwerken in het bijzonder. Lees verder “Risicomanagement, meer dan de som der delen”

De nieuwe rol van de controller

Zeven eigenschappen voor de effectieve implementatie van risicomanagement

Robert ’t Hart | 2006

Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Het wat afge­zaagde maar zeer ware gezeg­de krijgt voor overheids­instanties in de praktijk steeds meer betekenis. Vertrouwen krijgen van en uitstralen naar de stakeholders wordt belangrijker. Tegelijk is het verlies van dit vertrouwen iets dat steeds eerder en vaker gebeurt. 

De transparanter wordende wereld, governance richtlijnen en regelgeving – zoals het weerstandsvermogen voor gemeenten en waterschappen – liggen aan deze ontwikkeling ten grondslag. Was het vroeger nog mogelijk om een vertrouwensbreuk intern op te lossen, met de opkomst van fenomenen zoals internet ligt overheids-falen snel op straat. De gevolgen van het toenemend belang dat aan vertrouwen wordt gehecht en van het verlies ervan, worden ook steeds duidelijk. Jarenlang je afspraken nako­men en de gestelde doelen halen, zorgt voor een geleidelijk opbouw van het vertrouwen dat stakeholders aan over­heden geven. Dit werk wordt echter snel teniet gedaan door menselijk han­delen of falen. Lees verder “De nieuwe rol van de controller”

Global Risks Report 2006

World Economic Forum | januari 2006

Met het oog op een beter begrip van mondiale risico’s geeft dit document een samenvatting van de resultaten van een samenwerking tussen het World Economic Forum, MMC (Marsh & McLennan Companies, Inc.), Merrill Lynch en Swiss Re, in samenwerking met het Risk Management and Decision Processes Center van de Wharton School aan de Universiteit van Pennsylvania, rond het thema van mondiale risico’s. De doelen van deze samenwerking, die voortbouwen op het werk dat in 2004 werd ondernomen, zijn:

    • Het identificeren en beoordelen van huidige en opkomende mondiale risico’s in de tijdshorizon van 2006 en 2015.
    • De onderlinge verbanden te bestuderen en het waarschijnlijke effect ervan op verschillende markten en industrieën te beoordelen.
    • Het denken over een effectievere beperking van mondiale risico’s te bevorderen.

Lees verder “Global Risks Report 2006”

Deskundigheid onder druk

Risico’s voor de gemeentelijke praktijk

Adriaan de Jonge (WRR) | oktober 2024

Wat voor (nieuwe) soorten deskundigheid hebben gemeenten nodig om de maatschappelijke opgaven van nu en de toekomst het hoofd te bieden? Waar treden er mogelijke tekorten aan deskundigheid op? Wat zijn de oorzaken daarvan? En hoe zouden gemeenten hun deskundigheid beter kunnen organiseren? Deze vragen staan centraal in dit Working Paper (nr. 63) van Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid.

Managementsamenvatting [citaat]

Dit working paper is geschreven in het kader van het bredere onderzoeks- en adviestraject ‘De deskundige overheid’ van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbleid en richt zich op de (organisatie van) deskundigheid bij gemeenten. Een belangrijke aanleiding hiervoor is het feit dat het gemeentelijke takenpakket de afgelopen jaren flink is uitgebreid. Decentralisaties en nieuwe maatschappelijke opgaven (denk bijvoorbeeld aan de jeugdzorg of de warmte- en energietransitie) stellen nieuwe eisen aan de deskundigheid van gemeenten.

Lees verder “Deskundigheid onder druk”

Enacting resilience

Adventure racing as a microcosm of resilience organizing

Michelle Barton en Kathleen Sutcliffe | maart 2023

Het artikel onderzoekt de dynamische processen van veerkracht in uitdagende omgevingen door middel van adventure racing. Onderzoekers Michelle A. Barton en Kathleen M. Sutcliffe bestudeerden hoe adventure racing-teams omgaan met zowel aanhoudende spanningen als plotselinge schokken om prestaties te handhaven. Ze beschouwen dit als een model voor het begrijpen van veerkracht binnen organisaties.

Adventure racing, een sport die uithoudingsvermogen, navigatie en overleven in de wildernis combineert, brengt continue fysieke en psychologische stress met zich mee, naast onverwachte verstoringen. Dit maakt het een ideale context om veerkracht te bestuderen. De onderzoekers verzamelden kwalitatieve gegevens via 103 interviews met deelnemers van 53 raceteams, waarbij ze onderzochten hoe individuen en teams gezamenlijk reageren op en omgaan met tegenslagen. Deze aanpak toonde veerkracht als een vloeiend, opkomend proces, dat door relationele dynamiek wordt gevormd in plaats van als een statische capaciteit.

Lees verder “Enacting resilience”